Kolesterolde Beslenme

Kolesterolün Tanımı:

Kolesterol , vücutta doğal olarak üretilen ve özellikle karaciğerde yoğunlaşan mumsu bir yağ türüdür. Normal seviyelerde vücut için gerekli olan kolesterol, yüksek seviyelerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kolesterol yüksekliği, günümüzde sık görülen ve dikkat edilmesi gereken bir sağlık sorunudur.

Vücutta HDL (iyi kolesterol) ve LDL (kötü kolesterol) olmak üzere iki tür kolesterol bulunur. HDL, fazladan kolesterolü vücuttan uzaklaştırarak kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır, bu nedenle “iyi kolesterol” olarak adlandırılır. Öte yandan LDL, yüksek seviyelerde damar çeperlerinde birikerek plak oluşumuna ve sonunda arter tıkanıklığına yol açabilir; bu yüzden “kötü kolesterol” olarak bilinir.

Kolesterol Tetkik& Tanısı

Kolesterol seviyelerinin tespit edilmesi lipid paneli olarak ifade edilen basit bir kan tetkiki vasıtası ile gerçekleştirilebilir. Bu tetkik vasıtasıyla kişinin total kolesterol değeri ile birlikte LDL,HDL ve trigliserit seviyelerini ortaya çıkarır. Hastadan kan örneği alındıktan sonra analiz için laboratuvara gönderildiği bu testin hazırlık sürecinde, tetkikten 12 saat öncesine kadar hastadan bir şey yiyip içmemesi istenebilir.

Yüksek kolesterol bir kişinin LDL kolesterolünün 190 mg/dL’nin üzerinde olması, LDL değeri 160 mg/dL üzerindeyken bir risk faktörünün eşlik etmesi veya 130 mg/dL üzerindeki LDL değerlerine 2 farklı risk faktörünün eşlik etmesi olarak tanımlanabilir. Birçok farklı durum bu önemli risk faktörleri arasında yer alır:

• Erkeklerde 45, kadınlarda 55 yaşın üzerinde olmak

• Aile içerisinde aterosklerotik hastalık yaşamış bireylerin bulunması

• Hipertansiyon

• Şeker hastalığı

• Tütün kullanımı

• HDL kolesterol düşüklüğü

  
  

Kolesterolde Beslenme Nasıl Olmalı?

Kolesterolde beslenme planlarken temelde iki faktör göz önünde bulundurmalıdır. İlki, LDL kolesterolü yükselten besinleri uzaklaştırmak, ikincisi ise beslenmeyi HDL kolesterolü arttıran besinlerden ve antioksidanlardan zengin planlamak. LDL kolesterolü yükselten temel beslenme hataları şunlardır;

• Yoğun kırmızı et tüketimi(haftada 2 günden fazla ve tek seferde kadınlarda 150 erkeklerde 200gramdan fazla tüketim), özellikle beslenmede işlenmiş gıdalara (örn. sucuk, salam, pastırma vb. şarküteri ürünleri.) sıkça yer vermek.

• Kızartma, hamurişi ve pastane ürünlerini sıkça tüketmek. Trans yağ içeren paketli gıdaları sıkça tüketmek.

• Kronik alkol tüketimi

• Düşük lifli beslenmek, fazlaca hayvansal yağ tüketimi.

  
  

Neler Yapılmalı?

• Diyetinizde omega-3 kaynağı olan balıkları, keten tohumu, semizotu, chia tohumu gibi besinlere sıkça yer vermelisiniz.

• Kurubaklagiller, vücut kolesterol seviyelerini düşürmede çok etkilidir. Haftalık en az 2-3 gün bitkisel protein kaynağı olan kurubaklagilleri tüketin.

• Süt ürünlerini yarım yağlı veya light şeklinde tercih edin. Peynir olarak lor, mozarella veya dil peyniri tüketebilirsiniz.

• Marketten satın alırken beyaz etleri derisiz, kırmızı eti ise yağsız isteyebilirsiniz.

• İşlenmiş ve paketli ürünleri beslenmenizden çıkarın.

• Meyve, sebze, tam tahıllar gibi lif kaynağı yüksek besinlerden günlük yeteri miktarda almaya çalışın.